પેરીસ ઓફ સૌરાષ્ટ્ર -Paris of Saurashtra

history of morbi  [મોરબીનો ઈતિહાસ] 

morbi state

• It's called once in Morbi, There were rivers of Milk and Ghee(Butter). This mean Morbi was too prosperous. On that time Morbi was among the Strongest states of India. Morbi Was ruled by many Kingdom. From Mughal Empire to Rajputs and Britishers. From Qutb-ud-din Aybak to Lakhdhirji Thakor.. Sir Waghjee Thakor
• After the death of Waghjee Thakor, Prince Lakhdhirji Thakor announced the King of Morbi. He also did remarkable job in the History of Morbi. In his time Electric powerhouse and Telephone exchange were built. He also built Temples, Technical High School and Engineering college. This college is now know as the name of ‘L.E.College’.
• In 1947, India became independent and Morbi had been associated with the India. So this was the talk of old Morbi and It’s kingdom. After that Modern Morbi come into existence. Morbi started to grow in all sides. Right now Morbi is the hub of the Ceramic and Wall clock industries. With near about 390 Ceramic and 150 Wall clocks industries, Morbi has it’s own special place among Indian Industries.
• There are always some disasters associated with any city or place. Morbi was getting success over success. But suddenly it got two breaks over it. Yes Morbi has been survived from 2 biggest disasters. Even world has noticed these disasters. In 1979, Burst of Macchu – 2 Dam and in 2000, Biggest earthquake of Indian history.

મોરબી રજવાડું [Morbi kingdom]

મોરબી સ્ટેટ મોરબી રજવાડું
બ્રિટિશ ભારતનું રજવાડું
૧૬૯૮–૧૯૪૮  →
ધ્વજ
સૌરાષ્ટ્રમાં મોરબી રજવાડાનું સ્થાન
ઇતિહાસ
•	સ્થાપના	૧૬૯૮
•	ભારતની સ્વતંત્રતા	૧૯૪૮
વિસ્તાર
•	૧૯૩૧	૬૨૭ km2 (૨૪૨ sq mi)
વસતિ
•	૧૯૩૧	૪૨,૬૦૨
	ગીચતા	૬૭.૯ /km2  (૧૭૬ /sq mi)
આ લેખ હવે પબ્લિક ડોમેનમાં રહેલા આ પ્રકાશનમાંથી લખાણ ધરાવે છે: ચિશ્લોમ, હ્યુજ, ed. (૧૯૧૧). એન્સાયક્લોપીડિયા બ્રિટાનિકા (૧૧મી આવૃત્તિ). કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટી પ્રેસ.

મોરબીના મહારાજા ઠાકોર સાહેબ સર વાઘજી દ્વિતિય રાવજી (૧૮૫૮ - ૧૯૨૨).

મોરબી રજવાડું એ ગુજરાતના કાઠિયાવાડ પ્રદેશમાં આવેલા ઐતહાસિક હાલાર વિસ્તારનું બ્રિટિશ રાજ દરમિયાનનું રજવાડું હતું. ગુજરાતનું હાલનું મોરબી શહેર તેનું પાટનગર હતું.

રાજ્યના છેલ્લા શાસક મહારાજા લખધીરજી વાઘજીએ ભારતીય સંઘમાં ભળી જવા માટે ૧૫ ફેબ્રુઆરી ૧૯૪૮ના રોજ સંધિ કરી હતી..

મોરબી રજવાડાની સ્થાપના ૧૬૯૮ની આસપાસ કન્યોજીએ કરી હતી. જ્યારે કાકા પ્રાગમલજી પ્રથમે તેમના પિતાની હત્યા તેમના કરી નાખી ત્યારે તેઓ તેમની માતા સાથે નાસીને ભુજ છોડીને મોરબી સ્થાયી થયા હતા.^[૨][૩] ૧૮૦૭માં મોરબી બ્રિટિશ છત્રછાયા હેઠળ આવ્યું ત્યારે આ રાજ્ય બોમ્બે પ્રેસિડેન્સીની કાઠિયાવાડ એજન્સીનો ભાગ હતું.

૧૯૪૩માં 'જોડાણ યોજના' હેઠળ મોરબી રજવાડાનો વિસ્તાર વધુ ૩૧૦ ચોરસ કિમી અને ૧૨,૫૦૦ લોકો સાથે વધ્યો હતો, જ્યારે હડાલા તાલુકો, કોટડા-નાયાણી થાણા અને માળિયાનું નાનું રાજ્ય મોરબીમાં ભળી ગયું હતું.

શાસકો [Rulers]

રાજ્યના શાસકોને 'ઠાકોર સાહેબ' કહેવાતા. મોરબી રજવાડાનું શાસન જાડેજા વંશના સૌથી ઊંચા રાજપૂતોના હાથમાં હતું.

ઠાકોર સાહેબો   [Thakor Saheb] 

• ઠાકોર સાહેબ મહારાજા  [Thakor Saheb Maharaja]૧૬૯૮ - ૧૭૩૩ કન્યોજી રાવજી (કચ્છના) (મૃ. ૧૭૩૩)
• ૧૭૩૩ - ૧૭૩૯ અલિયાજી કન્યોજી (મૃ. ૧૭૩૯)
• ૧૭૩૯ - ૧૭૬૪ રાવજી અલિયાજી પ્રથમ (મૃ. ૧૭૬૪)
• ૧૭૬૪ - ૧૭૭૨ પછાનજી રાવજી (મૃ. ૧૭૭૨)
• ૧૭૭૨ - ૧૭૮૩ વાઘજી પ્રથમ રાવજી (મૃ. ૧૭૮૩)
• ૧૭૮૩ - ૧૭૯૦ હમિરજી વાઘજી (મૃ. ૧૭૯૦)
• ૧૭૯૦ - ૧૮૨૮ જયાજી વાઘજી (મૃ. ૧૮૨૮)
• ૧૮૨૮ - ૧૮૪૬ પૃથિરાજજી જયાજી (મૃ. ૧૮૪૬)
• ૧૮૪૬ - ૧૭ ફેબ્રુઆરી ૧૮૭૦ રાવજી દ્વિતિય પૃથિરાજજી (જ. ૧૮૨૮ - મૃ. ૧૮૭૦)
• ૧૭ ફેબ્રુઆરી ૧૮૭૦ - ૧૧ જુલાઇ ૧૯૨૨  વાઘજી દ્વિતિય રાવજી (જ. ૧૮૫૮ - મૃ. ૧૯૨૨) (૧૬ ફેબ્રુઆરી ૧૮૮૭થી મહારાજા) (૩૦ જૂન ૧૮૮૭થી સર વાઘજી દ્વિતિય રાવજી)
• ૧૭ ફેબ્રુઆરી ૧૮૭૦ - ૧ જાન્યુઆરી ૧૮૭૯ વાલીઓ (સંચાલન મંડળ)
  • - શંભુપ્રસાદ લક્ષ્મીલાલ
  • - ઝુનઝુનાબાઇ સખીદાસ (૧૮૭૯ સુધી)
• ૧૧ જુલાઇ ૧૯૨૨ - ૩ જૂન ૧૯૨૬ લખધીરજી વાઘજી (જ. ૧૮૭૬ - મૃ. ૧૯૫૭)

• ૩ જૂન ૧૯૨૬ - ૧૫ ઓગસ્ટ ૧૯૪૭ લખધીરજી વાઘજી (એસ. એ.) (૧ જાન્યુઆરી ૧૯૩૦થી સર લખધીરજી વાઘજી)

જોવાલાયક સ્થળો [Spectacular sights]

1. દરબારગઢ પેલેસ [DARBARGADH PALACE]
2. મણી મંદિર  [MANI TEMOLE]
3. ઝૂલતો પુલ  [SUSPENSION BRIDGE]
4. ગ્રીન ચોક    [GREEN CHOUK]
5. આર્ટ ડેકો પેલેસ [ART DECO PALACE]
6. લખધીરર્સિંહ એન્જીનીયરીંગ કોલેજ [LAKHDHIRSINH ENGINEERING COLLAGE]

darbargadh palace

દરબારગઢ પેલેસ [DARBARGADH PALACE]

દરબારગઢ મહેલ, માચુહના કાંઠે, મોરબી શાસકોનું મૂળ નિવાસસ્થાન છે. તેમાં એક પ્રભાવશાળી દ્વાર અને આર્કેડ ફૉસડે પાર કરીને પહોંચી શકાય છે. હવે મોરબીમાં આ એકમાત્ર વારસો હોટલ રહી ગય છે.

 

DARBARGADH PALACE & HOTEL
MORBI

Darbargadh, on the banks of the Machchu, is an original residence of Morbi rulers. It can be reached by crossing an imposing gate arcaded facade. Now it is the only heritage hotel at Morbi

DARBARGADH PALACE  & HOTEL
MORBI

1. મણી મંદિર  [MANI TEMPLE]

mani mandir, morbi

 મણી મંદિર સ્થાપત્યનો એક અદભૂત નમુનો છે જે ગુજરાતના મોરબી જિલ્લાના મોરબી શહેરમાં આવેલ છે, જે Wellingdon Secretariat ના નામે પણ ઓળખાય છે. વાઘ મહેલ તરીકે ઓળખાતું આ માળખું ૧૯૩૫માં મોરબીના મહારાજા શ્રી વાઘજી ઠાકોરે બનાવેલ છે. ૧૩૦ રૂમ તથા વચ્ચે મંદિર આવેલ છે. જેમાં લક્ષ્મી નારાયણ, કાલિકા, શ્રી રામ, રાધા કૃષ્ણ તથા શિવજીના મંદિરો છે. ત્યારના સમય માં ૩૦ લાખનો માતબર કહી શકાય તેવો ખર્ચો તેના બાંધકામમાં થયો હતો.

"મણી" નામની છોકરીની યાદમાં આ તાજમહેલ સમાન સ્મારક છે. ૧૯૭૯માં આવેલ મચ્છુ નદીની ભયંકર જળ હોનારત ને તો આ સ્મારક સહન કરી ગયું પણ ૨૦૦૧માં આવેલ જોરદાર ભૂકંપમાં આ પથ્થર નો અદભુત નમુનો ન ટકી શક્યો. ત્યારે આ સ્મારક મોરબી તાલુકાના વહીવટનું મુખ્ય સ્થળ હતું ને બધી મહત્વની સરકારી કચેરીઓ ત્યાં હતી.

ભૂકંપમાં જર્જરિત થયેલ સમારકનું સમારકામ ચાલુ છે ને જેનું અંદાજીત ખર્ચો ૨૦ કરોડ થશે. ત્યાં એક સંગ્રહાલય સ્વરૂપે ગુજરાત અને સૌરાષ્ટ્રની કલા અને સંસ્કૃતિની સાચવણી થશે. આ સમારકામની જવાબદારી મોરબીના રાજવી પરિવારે લીધી છે.

mani mandir

1. ઝૂલતો પુલ  [SUSPENSION BRIDGE]

suspension bridge, morbi

 ઝૂલતો પુલ એ ભારત દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા ગુજરાત રાજ્યના સૌરાષ્ટ્ર વિસ્તારમાં આવેલા મોરબી શહેર ખાતે મચ્છુ નદી પર બાંધવામાં આવેલ પુલ છે, જે એક યુરોપિયન શૈલીનું સ્થાપ્ત્ય છે, જે આજથી સવાસો વર્ષ પહેલાં લંડનનાં મહારાણી વિક્ટોરિયાએ નાઈટ કમાન્ડર ઓફ ધ સ્ટેટ ઓફ ઈન્ડિયાનો ખિતાબ જેમને આપ્યો હતો એવા મોરબીના મહારાજા વાઘજી ઠાકોરે બનાવડાવ્યો હતો. આ પુલ સાતસો પાંસઠ ફૂટ લંબાઈ અને સાડાચાર ફૂટ (૪.૬ ફૂટ) પહોળાઈ ધરાવે છે^[૧]. ઈ. સ. ૧૮૮૭માં આ પુલનું નિર્માણ થયું, ત્યારે તેની જમીનથી સાઠ ફૂટ ઊંચાઈ હતી

suspension bridge, morbi

suspension bridge, morbi

ગ્રીન ચોક    [GREEN CHOUK]

ગ્રીન ચોક નગર ચોરસ ત્રણ દરવાજા શ્રેણીબદ્ધ સંપર્ક કરી શકાય છે. યુરોપિયન નગર આયોજન સિદ્ધાંતો નગર સ્થળનિશાનીઓ તરીકે આ દરવાજા બનાવટ પ્રેરણા મળી હતી. નહેરુ ગેટ, કેન્દ્રીય ક્લોક ટાવર જે  રાજપૂત સ્થાપત્ય નો ઉપયોગ સમય જાણવા કરવામાં આવતો, જે  પથ્થર થી બનેલ છે, જ્યારે અન્ય એક પશ્ચિમી સ્થાપત્ય તત્વોનો  ઉપયોગ કરે છે અને ગુંબજ સાથે ત્રણ માળની કાસ્ટ આયર્ન ફ્રેમ નું  માળખું દ્વાર આવેલ  છે.









આર્ટ ડેકો પેલેસ [ART DECO PALACE]

ART DECO PALACE

 તે યુરોપના આર્ટ ડેકો ચળવળના છેલ્લા તબક્કાના પ્રભાવનું અદ્ભુત ઉદાહરણ છે. તે ગ્રેનાઇટમાં કવિતા છે, બેન્ડેડ આડી ફાઈનસ્ટેશન, વણાંકો અને બેઝમાં ઓછી બે માળનું, જે ચાર્લ્સ હોલ્ડનના લંડન ભૂગર્ભ સ્ટેશનો જેવું છે. આ મહેલમાં છ ચિત્રખંડ, છ ડાઇનિંગ રૂમ અને ચૌદ શયનખંડ છે. સુશોભિત ભૂમિગત બેડરૂમ, શૌચાલય ભીંતચિત્રો અને શંખમાંથી બનાવેલા બાથરૂમમાં પણ નોંધપાત્ર છે.

ART DECO PALACE

લખધીરર્સિંહ એન્જીનીયરીંગ કોલેજ [LAKHDHIRSINH ENGINEERING COLLAGE]

લાખધિરજી એન્જિનિયરીંગ કોલેજ મોરબી શાસકોના ભૂતપૂર્વ નિવાસસ્થાન, નજરબાગ પેલેસમાં આવેલું છે

photo gallery of morbi

google.com/+ADKURIYA

facebook.com/thakor.ad